فهرست مطالب
نحوه مراقبت از زخم دیابتی
یکی از مهمترین مواردی که بیماران دیابتی و خانواده آنان بایستی نسبت به آن کاملا آگاه باشند، پیشگیری و مراقبت از پا و زخم پای دیابتی است؛ زیرا با ارائه آموزش صحیح کنترل قند، چربی و فشار خون به افراد میتوان مانع از ایجاد زخم پا و قطع عضو در بیماران مبتلا به دیابت شد. هدف ما از نوشتن این مقاله آشنایی با اصول مراقبت از زخم پای دیابتی است؛ پس اگر جزو بیماران دیابتی یا یکی از اعضای خانواده آنها هستید، بهتر است تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: نقش ویتامینها در ترمیم زخم دیابتی
نحوه مراقبت از زخم دیابتی
روشهایی برای جلوگیری از ایجاد زخم پا و قطع عضو در بیماران دیابتی وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
بررسی روزانه
افراد دیابتی باید به این موضوع توجه داشته باشند که روزانه پای دیابتی خود را بررسی نمایند. به این صورت که بررسی کنند پاهایشان به انواع بریدگیها، تاولها، قرمزی، تورم و یا مشکلات ناخن دچار شده است یا نه. در این مواقع میتوان برای مشاهده دقیق کف پا، از یک آینه مقعر یا بزرگنمایی استفاده کرد. در صورت مشاهده هرگونه مشکل، بایستی در اسرع وقت با پزشک خود مشورت نمایید.
بیشتر بخوانید: تأثیر دیابت روی پوست
شستشو با آب ولرم
از جمله مواردی که در مراقبت از زخم پای دیابتی باید موردتوجه قرار گیرد، شستشوی پای دیابتی با آب ولرم است. لازم به ذکر است که هرگز از آب داغ استفاده نکنید. افراد دیابتی بایستی پاهای خود را بهصورت روزانه شست و شو داده و تمیز نگه دارند.
خشک کردن انگشتان
در اصول مراقبت از زخم پای دیابتی ابتدا باید پاها را با پارچه نرم و یا اسفنج نرم، با ملایمت شست و شو داد. سپس بایستی با استفاده از یک حوله پاها را خشک کرد. توجه داشته باشید که بین انگشتان را بهدقت خشک کرده و همچنین حوله را با خشونت و محکم به پاها نکشید.
بیشتر بخوانید: فواید بادکش درمانی برای بدن
استفاده از مرطوب کننده
افراد دیابتی باید پای خود را مرطوب نگه دارند، اما دقت کنید که بین انگشتان باید خشک نگه داشته شود. سعی کنید که در طول روز حداقل یکبار از مرطوب کننده برای پاهای خود استفاده کنید تا از خشکی پوست جلوگیری کرده و در نتیجه از خارش و ترک خوردن پوست پاها نیز جلوگیری کنید. حتماً این سوال در ذهنتان به وجود میآید که چرا باید بین انگشتان را خشک نگه دارید؟ در پاسخ باید بگوییم که این کار از بروز عفونت قارچی جلوگیری میکند.
کوتاه کردن ناخن ها
یکی از مهمترین اصول مراقبت از زخم پای دیابتی، کوتاه کردن ناخن ها با دقت است. افراد مبتلا به دیابت بایستی ناخنها را بهصورت خط صاف کوتاه کرده و لبه های آن ها را گرد نکنند. توصیه میشود که ناخن ها را بیش از حد کوتاه نکنید؛ چرا که ممکن است موجب فرو رفتن لبه های ناخن به درون پوست شود. چنانچه نگرانی هایی در مورد ناخن های خود دارید، بهتر است که با پزشک مشورت نمایید.
بیشتر بخوانید: نکات کلیدی برای مراقبت از کیسه کلستومی
استفاده از جوراب و کفش مناسب
یک فرد مبتلا به دیابت برای مراقبت از زخم پای دیابتی باید همواره از کفش و جوراب مناسب استفاده نماید. زیرا ممکن است در هنگام راه رفتن چیزی به پای وی برخورد کرده و به آن آسیب رساند. علاوه بر این، پوشیدن جوراب و کفش مناسب از ایجاد زخم و عفونت نیز جلوگیری میکند. توصیه میشود که از جورابهای تمیز و سفید استفاده کرده و از پوشیدن جوراب هایی که کش محکمی دارند، خودداری کنید.
حفظ جريان خون پا
افراد دیابتی باید دو یا سه بار در روز انگشتان پای خود را به مدت پنج دقیقه حرکت داده و مفصل زانو را به سمت بالا و پایین ببرد. این کار به حفظ جریان خون در پاها کمک کرده و از رکود آن نیز جلوگیری میکند. این افراد علاوه بر این میتوانند برای حفظ جریان خون پا، هنگامی که روی صندلی می نشیند، زیر پایشان چیزی بگذارند تا پاها بالاتر از سطح زمین قرار گیرند.
بیشتر بخوانید: کیسه کلستومی چیست و نحوه نصب آن
ورزش
از دیگر اصول مراقبت از زخم پای دیابتی، انجام ورزش مناسب است. فردی که مبتلا به دیابت است باید از ورزشهایی مانند پرش، دویدن و… خودداری کرده و ورزشهایی مانند دوچرخه سواری و شنا را انجام دهد تا آسیبی به پاها وارد نشود.
کنترل عوامل خطرساز
بیماران دیابتی بایستی همواره قند خون، کلسترول و فشار خون خود را کنترل کنند تا از بروز مشکلات بعدی پیشگیری شود. نحوه مراقبت از پاها جزو مهمترین برنامه های افراد مبتلا به دیابت محسوب میشود و باید بهصورت دقیق اجرا شود.
بیشتر بخوانید: بهترین پماد برای زخم بستر
مراقبت از میخچه و پینهی پا
درمان دقیق میخچه و پینهی پا بسیار مهم است. بیماران دیابتی باید توجه داشته باشند که هرگز میخچه را بر ندارند؛ زیرا خطر ابتلا به عفونت را افزایش میدهد.
مراقبت گام به گام از زخم پای دیابتی
مراقبت از زخم پای دیابتی اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا ممکن است که دیابت باعث تضعیف عروق و اعصاب پا شود و این مسئله زخمهای دائمی و حتی عفونتهای جدی را به دنبال خواهد داشت. در ادامه، مراقبت از زخم پای دیابتی را بهصورت گام به گام توضیح خواهیم داد.
1-شناسایی زخم
برای شناسایی هرگونه زخم، پای بیمار بایستی بهصورت دورهای بررسی شود. لازم است که هرگونه تغییر در نوار پوستی، رنگ پوست، سایز و شکل انگشتان، نشتی و سایر نشانههایی که ممکن است به علائم آسیب دیدگی اشاره کنند، بهسرعت شناسایی شود.
2-پاک کردن زخم
باید زخم را با محلول فیزیولوژیک پاک کرده و سپس با استفاده از گاز ضدعفونی کننده و یا دستمال نرم خشک کنید.
3-استفاده از ضدعفونی کننده
بعد از پاک کردن صحیح زخم، نوبت به استفاده از ضدعفونی کننده میرسد. انواع مختلفی از ضدعفونی کنندهها در دسترس هستند که میتوان از آنها برای پوشش زخم استفاده کرد.
4-پوشاندن زخم
پوشاندن زخم بسیار مهم است، بنابراین باید برای پوشاندن آن از گاز، باند و یا پوششهای خاصی استفاده شود.
5-تعویض پوشش زخم
توجه داشته باشید که پوشش زخم بایستی بهصورت دورهای تعویض شود؛ زیرا اینگونه زخم پاک مانده و از بروز عفونت نیز جلوگیری میشود.
6-مراقبت از پوست پیرامون زخم
در نهایت برای اینکه از گسترش زخم و عفونت جلوگیری شود، باید پوست پیرامون زخم بهصورت دقیق بررسی شود.
بیشتر بخوانید: خواص کینوا برای دیابت
کلام آخر
افراد دیابتی، بایستی بهصورت مداوم و بهعنوان بخش مهمی از مراقبتهای خود به بهترین متخصص داخلی و یا بهترین فوق تخصص غدد مراجعه نمایند. بهطورکلی توصیه میشود که در صورت مشاهده علائمی مانند تغییر رنگ پوست پا، زخمهای مداوم پا، ورم پا یا مچ پا، رشد ناخن درون پا، درد یا سوزن سوزن شدن پا یا مچ پا، تغییر دمای پا، علائم عفونت، خشک شدن یا ترک خوردن پاشنه پا، بیماری پای ورزشکاران و یا سایر عفونتهای قارچی پا سریعاً به پزشک مراجعه نمایند.
ما در این مقاله از وبسایت پیام دیابت سعی کردیم تا اصول مراقبت از زخم پای دیابتی را به شما معرفی کنیم. امیدواریم که مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
سوالات متداول
1-مصرف سیگار چه تاثیری روی زخم دیابتی دارد؟
سیگار تاثیر منفی بر روی جریان خون به بافتها داشته و میتواند منجر به عفونت زخم دیابتی شود.
2-مهمترین کار برای جلوگیری از عفونت پاها چیست؟
تمیز نگه داشتن پاها در افراد دیابتی به منظور جلوگیری از عفونت پاها ضروری است.
3-افراد مبتلا به دیابت باید ناخن های خود را چگونه کوتاه کنند؟
این افراد باید ناخنهای خود را بادقت و صاف کوتاه کنند، زیرا ناخنهای گرد باعث فرو رفتن ناخن در گوشت شده و در نهایت باعث عفونت پا میشود.