فهرست مطالب
علائم مقاومت به انسولین چیست؟
انسولین یک هورمون حیاتی است که به سلول‌های بدن کمک می‌کند تا گلوکز (قند خون) را جذب کرده و به انرژی تبدیل کنند. به‌طورکلی، هنگامی که سطح قند خون افزایش پیدا می‌کند، لوزالمعده (پانکراس) به‌منظور کنترل قند، انسولین ترشح می‌کند. بااین‌حال گاهی اوقات نیز مقاومت به انسولین باعث می‌شود که کنترل قند در بدن با مشکل مواجه شود.
هدف ما از نوشتن این مقاله آشنایی با عملکرد انسولین و همچنین بررسی علائم مقاومت به انسولین است؛ پس اگر به دنبال شناختِ علت، علائم، راه تشخیص و همچنین راه‌های درمان مقاومت به انسولین هستید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: بهترین روش درمان چربی خون
عملکرد انسولین به چه صورت است؟
اگر بخواهیم عملکرد انسولین را به چیزی شباهت دهیم، می‌توان آن را به یک کلید تشبیه کرد که کمک می‌کند تا درب سلول‌های بدن برای ورود قند ساده (گلوکز) باز شود. به‌صورت طبیعی، قند بعد از ورود به داخل سلول، به انرژی تبدیل شده و برای فعالیت‌های مختلف سلول از جمله رشد، ترمیم و انجام وظایف خاص هر سلول مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گاهی اوقات ممکن است که سلول نیاز به انرژی بیشتر نداشته باشد، در چنین مواقعی قندهای اضافه برای استفاده‌های بعدی در سلول‌ها ذخیره خواهند شد؛ به‌ويژه در سلول‌های ماهیچه‌ای، کبد و یا بافت چربی.
سلول‌های بدنِ بعضی از افراد، به پیام‌های انسولین برای مصرف یا ذخیره شدن قند خون، به‌اندازۀ کافی پاسخ نمی‌دهند، در نتیجه قند در خون انباشته می‌شود. به این شرایط مقاومت به انسولین گفته می‌شود. توجه داشته باشید که مقاومت به انسولین یک مشکل جدی برای سلامتی بدن به شمار می‌رود، زیرا می‌تواند به پیش‌دیابت و حتی در مراحل پیشرفته به دیابت نوع دو نیز منجر شود.
بیشتر بخوانید: 8 عوارض نشستن طولانی مدت روی صندلی
علت مقاومت به انسولین
هنوز به طور کامل، علت دقیق مقاومت به انسولین شناخته نشده است و دانشمندان همچنان در حال انجام تحقیق دربارۀ این موضوع هستند. بااین‌حال چندین عامل که در روند ایجاد مقاومت به انسولین مؤثر هستند شناخته شده‌اند. برخی از این عوامل با سبک زندگی ناسالم در ارتباط هستند. از جمله عواملی که باعث ایجاد مقاومت به انسولین در بدن می‌شود، عبارت‌اند از:
ژنتیک
کم‌تحرکی
افزایش سن
اضافه‌وزن و چاقی (به‌ویژه چاقی شکمی)
بیشتر بخوانید: بهترین مارک گوشی پزشکی + مقایسه برندهای مختلف
علائم مقاومت به انسولین
مقاومت به انسولین معمولاً در مراحل اولیه علامت ندارد و افراد ممکن است تا زمانی که عوارض جدی‌تری مثل دیابت نوع دو بروز کند، متوجه این موضوع نشوند.
با ما همراه باشید تا در ادامه برخی از علائم شایع مقاومت به انسولین، هنگامی که باعث بالارفتن قند خون به مدت طولانی شده باشد را مورد بررسی قرار دهیم.
خستگی مزمن
از جمله شایع‌ترین علائم مقاومت به انسولین خستگی مزمن است که حتی با استراحت کافی هم احساس خستگی و بی‌حالی از بین نخواهد رفت.
تشنگی مفرط
افزایش قند خون باعث می‌شود تا بدن با افزایش تشنگی میل نوشیدن آب بیشتر را ایجاد کند، زیرا در چنین مواقعی ادرار بیشتری تولید شده و در نتيجه مقداری از قند اضافی از طریق ادرار دفع می‌شود.
تکرر ادرار
هنگامی که قند خون بالا باشد، کلیه‌ها قابلیت دفع قند با تولید ادرار بیشتر را پیدا می‌کنند. علاوه بر این، به دلیل افزایش تشنگی، نوشیدن آب نیز بیشتر می‌شود و بدین ترتیب فرد مجبور می‌شود تا در طول روز دفعات بیشتری را به دستشویی برود.
کاهش وزن
گاهی اوقات مقاومت به انسولین منجر به کاهش وزن می‌شود. توجه داشته باشید که این کاهش وزن بدون انجام ورزش و یا حتی گرفتن رژیم غذایی لاغری اتفاق می‌افتد.
تاری دید
افزایش قند خون ممکن است به عدسی چشم آسیب رسانده و موجب تاری دید شود.
تیره‌شدن پوست در برخی نواحی
یکی دیگر از علائم مقاومت به انسولین، تیره‌شدن پوست در برخی نواحی است. این عارضه معمولاً در ناحیۀ گردن، زیر بغل و یا کشالۀ ران به‌صورت لکه‌های تیره‌رنگ دیده می‌شود.
افزایش موهای زائد
افزایش موهای زائد در صورت، شکم و ران‌ها، علی الخصوص در زنان نیز می‌تواند یکی دیگر از علائم مقاومت به انسولین محسوب شود.
بیشتر بخوانید: 5 مورد از بهترین برندهای دستگاه اکسیژن ساز 1403
تشخیص مقاومت به انسولین به چه صورت است؟
برای تشخیص مقاومت به انسولین باید به پزشک مراجعه نمایید. از جمله نشانه‌هایی که می‌تواند به پزشک در تست مقاومت به انسولین کمک کند، تجمع چربی داخل و اطراف کبد و پانکراس، اختلال در چربی خون، کلسترول بالا، چاقی و همچنین اضافه‌وزن است. پزشک با بررسی سوابق خانوادگی، اندازه‌گیری وزن و فشار‌خون، معاینات فیزیکی و انجام آزمایش‌ها، مقاومت به انسولین را تشخیص می‌دهد. برخی از آزمایش‌های تشخیص مقاومت به انسولین شامل موارد زیر می‌شود:
-آزمایش قند خون ناشتا
-آزمایش میزان انسولین خون
-آزمایش تحمل گلوکز خوراکی
-آزمایش هُما آی‌آر (HOMA-IR) (در این آزمایش با استفاده از نتایج آزمایش قند خون ناشتا و انسولین، میزان مقاومت به انسولین به‌صورت عددی محاسبه می‌شود)
بیشتر بخوانید: نحوه مراقبت از زخم دیابتی
راه‌های درمان مقاومت به انسولین
خبر خوب این است که با تغییر سبک زندگی و یا در بعضی موارد استفاده از داروها، می‌توان مقاومت به انسولین و خطر ابتلا به دیابت نوع دو را به صورت چشمگیری کاهش داد. در ادامه چند مورد از روش‌های مؤثر در کاهش مقاومت به انسولین را به شما معرفی خواهیم کرد :
تغییر سبک زندگی
یکی از راهای درمان مقاومت به انسولین، تغییر سبک زندگی است. این روش گزینه هایی را در بردارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
1-کاهش وزن
خوب است بدانید که حتی کاهش وزن اندک نیز می‌تواند حساسیت به انسولین را بهبود ببخشد. توصیه می‌شود که تمرکز خود را بیشتر بر کاهش چربی شکمی بگذارید.
2-رژیم غذایی سالم
اگر به دنبال بهبود کنترل قند خون و همچنین درمان مقاومت به انسولین هستید، توصیه می‌شود که از مصرف غذاهای غنی از فیبر، میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب غافل نشوید؛ علاوه بر این مصرف غذاهای فراوری‌شده، قندهای افزوده و همچنین چربی‌های اشباع‌شده را نیز محدود کنید.
3-فعالیت بدنی منظم
پیاده‌روی، دویدن، شنا و یا ورزش‌های هوازی دیگر جزو فعالیت‌هایی هستند که به کاهش مقاومت به انسولین و همچنین افزایش حساسیت به انسولین کمک می‌کند.
4-مدیریت استرس
بسیاری از افراد نمی‌دانند که استرس می‌تواند بر سطح قند خون تأثیر بگذارد؛ پس یادگیری روش‌های مدیریت استرس مثا مدیتیشن، یوگا و یا تنفس عمیق می‌تواند مفید باشد.
بیشتر بخوانید: نقش ویتامین‌ها در ترمیم زخم دیابتی
کلام آخر
همانطور که می‌دانید یکی از مهمترین عواملی که امروزه موجب افزایش بروز مقاومت به انسولین، دیابت و عوارض آن شده، سبک زندگی ناسالم است. البته، شدت و نوع عوارض مقاومت به انسولین در افراد مختلف متفاوت بوده و به عوامل مختلفی نظیر مدت‌زمان مقاومت به انسولین، نحوۀ کنترل قند خون و یا وجود سایر بیماری‌های زمینه‌ای بستگی دارد. برای پیشگیری و همچنین کنترل مقاومت به انسولین بایستی سبک زندگی سالمی را در پیش گرفته و زیر نظر پزشک، قند خونتان را به‌صورت دقیق و منظم کنترل نمایید.
ما در این مقاله از پیام دیابت سعی کردیم تا هر آنچه را که بایستی در مورد علائم مقاومت به انسولین بدانید، به شما ارائه دهیم. امیدواریم که مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
بیشتر بخوانید: تأثیر دیابت روی پوست
سوالات متداول
1-علائم پوستی مقاومت به انسولین چیست؟
گاهی اوقات علائم مقاومت به انسولین روی پوست ظاهر می‌شود که شامل بروز لکه‌های زرد، قرمز یا قهوه‌ای روی پوست، ضخیم شدن پوست، تشکیل تاول، عفونت های پوستی و مشکل در بهبود زخم‌ها می‌شود.
2-در طب سنتی چه روش‌های درمانی موثری برای مقاومت به انسولین وجود دارد؟
در طب سنتی با نوشیدن چای سبز، مصرف سرکه سیب،
دمنوش گیاهی بارهنگ، نوشیدن چای یاس، مصرف دارچین،زنجبیل، آب جوشانده برگ کلم سفید، سیر، گزنه
، زردچوبه و سماق می‌تواند و درمان مقاومت به انسولین موثر باشد.
3-عوارض مقاومت به انسولین چیست؟
مقاومت به انسولین می‌تواند پیامدهای مختلفی برای بدن داشته باشد که از جمله آنها می‌توان به افزایش سطح قند خون (هایپرگلیسمی) ،افزایش فشار خون، غیر طبیعی شدن چربی‌های خون (دیس‌لیپیدمی)، افزایش سطح اسید اوریک در خون (هایپراوریسمی)، و علائم التهابی در بدن اشاره کرد.
