فهرست مطالب
دیابت و روزه داری :بررسی راهکارهای مختلف
همانطور که می‌دانید روزه در بسیاری از ادیان بزرگ جهان، از واجبات به‌حساب می‌آید. در دین اسلام ماه رمضان، به روزه‌گرفتن اختصاص‌داده‌شده تا مسلمانان بتوانند علاوه بر سلامت جسم، به رشد جنبه‌های معنوی روح خود نیز کمک کنند. توجه داشته باشید که در دین اسلام روزه برای تمامی افراد واجب نیست. به‌عنوان‌مثال افرادی که دارای بیماری‌های خاص بوده و یا از لحاظ جسمی توانایی لازم را ندارند، لازم نیست که در ماه رمضان روزه بگیرند. حتماً این سوال در ذهن شما نیز به وجود آمده است که این قضیه در مورد افراد دیابتی، به چه منوال است؟ و یا اینکه آیا روزه برای افراد دیابتی واجب است؟
هدف ما از نوشتن این مقاله پاسخ دادن به این قبیل از سوالات و همچنین بررسی راهکارهای مختلف برای دیابت و روزه داری است. پس اگر یک فرد مبتلا به دیابت هستید و قصد روزه گرفتن را دارید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: علائم مقاومت به انسولین چیست؟
دیابت و روزه داری
حتما از خود می‌پرسید که آیا با وجود دیابت می‌توان روزه گرفت؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که اگر به بیماری دیابت دچار هستید، پیش از اقدام برای روزه گرفتن بایستی حتما با پزشک خود مشورت نمایید. قطعا پزشک مطمئن‌ترین فردی است که می‌تواند به شما بگوید که آیا مجاز به روزه گرفتن هستید یا نه. بسیاری از تحقیقات نشان‌دهنده این هستند که روزه برای افراد مبتلا دیابت نه تنها خطری ندارد، حتی می‌تواند مفید هم باشد. البته همانطور که می‌دانید شرایط افراد دیابتی از لحاظ سلامتی با یکدیگر متفاوت است، به عنوان مثال فردی علاوه بر دیابت، از مشکلات قلبی و یا … نیز رنج میبرد. علاوه بر این شدت دیابت در افراد نیز با هم متفاوت است، پس توصیه می‌شود که حتما با پزشک مشورت نمایید.
لازم به ذکر است که پزشکان در صورت استفاده از انسولین برای درمان دیابت و یا مشاهده عوارض بیماری دیابت در چشم، کلیه‌ها و یا دیگر اعضای بدن، روزه را برای شما ممنوع خواهند کرد.
بیشتر بخوانید: بهترین روش درمان چربی خون
آیا روزه قند خون را بالا میبرد
یکی از پر تکرار ترین سوالاتی که در بین افراد مبتلا به دیابت پرسیده می‌شود، این است که آیا روزه قند خون را بالا میبرد؟ در پاسخ باید بگوییم که تحقیقات در مورد تاثیر روزه‌داری برای افراد دیابتی کامل نیست و به صورت قطع نمی‌توان پاسخ داد. اما به طور کلی روزه برای افراد مبتلا به دیابت می‌تواند فوایدی را به همراه داشته باشد که در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد.
کاهش مصرف داروی انسولین
برخی از تحقیقات نشان دهنده این هستند که روزه می‌تواند مقدار نیاز به مصرف داروی انسولین در افراد مبتلا به دیابت را کاهش دهد. لازم به ذکر است که این مسئله بیشتر در مورد افراد مبتلا به دیابت نوع 1 صدق می‌کند. با روزه گرفتن، سطح گلوکز در خون بهتر کنترل شده و مقاومت به انسولین نیز کمتر شود.
بیشتر بخوانید: 8 عوارض نشستن طولانی مدت روی صندلی
کمک به کاهش وزن
هنگامی که غذا می‌خورید، بدن انسان گلوکز یا قند اضافی را به‌صورت گلیکوژن در کبد ذخیره می‌کند. درصورتی‌که به‌اندازه کافی غذا مصرف نکرده باشید، بدن برای تولید انرژی به‌جای گلیکوژن از چربی‌های اندوخته شده استفاده می‌کند. در این حالت چربی‌سوزی اتفاق افتاده و موجب کاهش وزن می‌شود.
کاهش کلسترول
از جمله مشکلاتی که اغلب افراد دیابتی ممکن است با آن مواجه شوند، سطح بالای کلسترول بد در خون است. یکی از مهمترین روابط دیابت و روزه داری، کاهش کلسترول است؛ به این صورت که اگر روزه‌داری به شکل صحیح انجام شود و در وعده‌های سحری و افطار نیز غذاهای سالم و رژیمی مصرف شود، در پایان ماه رمضان سطح کلسترول در بدن متعادل‌تر خواهد بود. توجه داشته باشید که این مسئله هم در مورد افراد دیابتی و هم افراد غیردیابتی صدق می‌کند.
بیشتر بخوانید: بهترین مارک گوشی پزشکی + مقایسه برندهای مختلف
دیابت نوع یک و روزه داری
تأثیر روزه بر دیابت نوع 1 معمولا خود را با عوارضی مانند کتواسیدوز، نشان می‌دهد که بسیار خطرناک است. کتواسیدوز هنگامی اتفاق می‌افتد که قند خون به شدت افزایش یافته و سطح موادی اسیدی به نام کتون در بدن به به بیش از حد مجاز رسیده باشد. این مشکل معمولا در دیابت نوع 2 دیده نمی‌شود اما در افرادی که به دیابت نوع 1 مبتلا هستند، بسیار شایع است.
از جمله علائم کتواسیدوز در افراد دیابتی می‌توان تکرر ادرار، تشنگی زیاد، حالت تهوع، درد شکم، تنفس سریع و همچنین خشکی دهان را نام برد. یکی دیگر از مشکلات که با روزه گرفتن ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 اتفاق بیفتد، هیپوگلیسمی است؛ در چنین مواقعی قند خون به شدت پایین آمده و حتی خطر رفتن به کما نیز وجود دارد.
دیابت نوع دو و روزه داری
افرادی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند، مشکلات کمتری نسبت به افراد مبتلا به دیابت نوع 1، دارند. به طور کلی افرادی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند، بایستی قبل از اینکه روزه بگیرند، با پزشک خود مشورت نمایند. بر اساس تحقیقات انجام شده، اشخاص مبتلا به دیابت نوع دو، با رعایت رژیم غذایی مناسب،انجام فعالیت بدنی و همچنین کنترل مرتب قند خون خود به راحتی می‌توانند در ماه مبارک رمضان روزه بگیرند. خوب است بدانید که حتی در پایان ماه نیز ممکن است که قند خون شما در سطح بهتری قرار گیرد.
در نهایت توصیه می‌شود که اگر با وجود دیابت نوع 2 قصد روزه‌گرفتن دارید، برای تصمیم‌گیری نهایی نظر پزشک تان را در اولویت قرار دهید.
بیشتر بخوانید: 5 مورد از بهترین برندهای دستگاه اکسیژن ساز 1403
توصیه هایی در رابطه با دیابت و روزه داری
اگر به بیماری دیابت دچار هستید و قصد روزه گرفتن را دارید، به توصیه های زیر دقت نمایید:
- پیش از اقدام برای روزه گرفتن با پزشک مشورت نمایید.
- رژیم غذایی متنوع و متعادل داشته باشید.
- سطح قند خون خود را به صورت مرتب در منزل اندازه گیری کنید.
- از مصرف زیاد غذاهای شیرین و چرب خودداری کنید.
- مصرف غذاهای دیر جذب که دارای شاخص گلیسمی پایین‌تری هستند را در اولویت قرار دهید.
- خوردن وعده سحری را هرگز فراموش نکنید.
- نوشیدنی‌های بدون قند و کافئین را در هنگام افطار به اندازه کافی مصرف نمایید تا بدنتان دچار کم‌آبی نشود.
- دستگاه کنترل قند خون را همیشه همراه خود داشته باشید.
بیشتر بخوانید: نحوه مراقبت از زخم دیابتی
خطرات روزه گرفتن برای افراد مبتلا به دیابت
دیابت و روزه داری به طور کلی خطر جدی به همراه ندارد، اما افرادی که دیابتی هستند و داروهای خاصی مانند انسولین را هم استفاده می‌کنند، بایستی از گرفتن روزه خودداری کنند، زیرا در این صورت با کاهش بیش از حد قند خون مواجه خواهند شد. همانطور که می‌دانید روزه گرفتن به خودی خود منجر به کاهش قند خون می‌شود، حال اگر داروی انسولین هم مصرف شود، افت شدید قند خون را به دنبال خواهد داشت.
یکی دیگر از خطرات مهمی که در هنگام روزه گرفتن برای افراد دیابتی به وجود می‌آید، مشکل هایپرگلایسمی است. این عارضه اغلب هنگامی رخ می‌دهد که فرد دیابتی روزه خود را باز می‌کند و قند خون از سطح استاندارد بالاتر میرود. در صورتی که پزشک احتمال این خطر را برای شما بازگو کرده است، توصیه می‌شود که روزه نگیرید.
بیشنر بخوانید: نقش ویتامین‌ها در ترمیم زخم دیابتی
کلام آخر
معمولا اغلب افراد رابطه بین دیابت و روزه داری را مخالف یکدیگر می‌دانند؛ اما باید بگوییم که نه تنها خطری ندارد(جز موارد ذکر شده در بالا)، بلکه از فواید بسیاری برای کنترل سطح قند خون نیز برخوردار است. به طور کلی توصیه می‌شود که اگر به دیابت مبتلا هستید، پیش از روزه گرفتن با پزشک خود مشورت کنید، زیرا پزشک تمام جنبه‌های سلامتی را سنجیده و سپس با توجه به سابقه پزشکی شما تصمیم می‌گیرد که آیا روزه بر شما واجب است یا نه. ما در این مقاله از پیام دیابت سعی کردیم تا هر آنچه را که بایستی در مورد ماه رمضان و دیابت بدانید، به شما ارائه دهیم. امیدواریم که مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
سوالات متداول
1-آیا روزه قند خون را بالا میبرد ؟
خیر. روزه‌داری معمولاً موجب کاهش قند خون می‌شود، اما توجه داشته باشید که خوردن غذا در زمان افطار می‌تواند قند خون را مجدد افزایش دهد.
2-علت بالا رفتن قند خون در ماه رمضان چیست؟
روزه‌داری قطعا در سبک زندگی افراد تغییراتی مثل گرسنگی طولانی‌مدت، عدم مصرف داروهای خوراکی و یا تغییر ساعت خواب را ایجاد می‌کند، از این رو ممکن است که افراد دیابتی نوسانات قند خون بیشتری را تجربه کنند. این نوسانات می‌توانند به شکل افت قندهای مکرر و یا بالا رفتن قند خون تجربه شوند.
3-در کدام افراد دیابتی روزه قدغن است؟
اطفال و کودکان مبتلا به دیابت، خانم های باردار، افراد مسن مبتلا به دیابت، افراد با صدمه عضوی ناشی از دیابت، افرادی که انسولین مصرف می‌کنند و همچنین افرادی که کاهش هوشیاری و اشکال در پاسخ به افت قند و علایم افت قند دارند، نباید روزه بگیرند.
