زخم پای دیابتی
امروزه یکی از مشکلاتی که افراد دیابتی با آن مواجه هستند زخم پای دیابتی است. این زخم معمولاً در قسمت پایینی پا ایجاد می‌شود. طبق آمار 25 درصد از افراد دیابتی در معرض مبتلا شدن به زخم دیابتی هستند. این زخم‌ها مزمن بوده و مدت‌زمان بهبودی آنها طولانی است به‌طوری‌که بر کیفیت سلامتی بیماران تأثیر منفی زیادی می‌گذارند. یکی از عوارض شایع در دیابت زخم پای دیابتی است که به دلیل باز و نمایان شدن لایه‌های زیرین پوست به وجود می‌آید. زخم پای دیابتی بیشتر در انگشت شست پا نمایان شده و گاهی اوقات تا استخوان نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی زخم پای دیابتی و درمان آن تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
زخم پای دیابتی چگونه است؟
زخم پای دیابتی نوعی زخم باز بر روی پای افراد مبتلا به دیابت است که معمولاً در انگشت شست پا یا کف پا نمایان می‌شود. این زخم باعث اختلال در سیستم عروقی و اعصاب شده و حتی گاهی باعث عوارض جدی مانند از دست دادن عضو فرد دیابتی می‌شود. این زخم‌ها به دلیل ضعیف بودن روند بهبود ممکن است به‌سرعت تبدیل به زخم‌های عفونی و عمیق شوند؛ بنابراین اهمیت به زخم پای دیابتی و مراقبت از آن چالشی جدی در زمان دیابت می‌باشد که به توجه بسیار زیادی نیازمند است.
انواع زخم دیابتی
زخم پای دیابتی با توجه به‌شدت زخم در مقیاس صفر تا پنج ارزیابی می‌شود. هر یک از درجه‌ها را به‌اختصار بررسی خواهیم کرد:
- زخم درجه صفر: این نوع زخم باز و به‌صورت پیشرفته نیست. در این حالت احتمال بهبود زخم زیاد است.
زخم درجه یک: این نوع زخم در حالت سطحی بوده و به لایه‌های زیرین نفوذ نمی‌کند.
زخم درجه دو: در این حالت زخم عمیق‌تر شده و به لایه‌های زیرین پا مانند تاندون، استخوان یا مفصل پا نفوذ می‌کند.
زخم درجه سه: زخم در حالت درجه سه، لایه‌های عمیق پا را درگیر می‌کند و موجب تشکیل آبسه استئومیلیت یا تاندونیت می‌شود.
زخم درجه چهار: در این حالت از زخم پا قانقاریا (به بیماری‌ای گفته می‌شود که به دلیل عدم دریافت خون کافی عفونت باکتریایی انگشتان پا را به‌شدت درگیر می‌کند.) این نوع زخم معمولاً در قسمتی از انگشتان یا پاشنه پا ایجاد می‌شود.
زخم درجه پنج: این نوع از زخم، پیشرفته‌ترین حالت ممکن هست به این صورت که کل پا تحت تأثیر قانقاریا و بافت اسکار قرار می‌گیرد.
علائم زخم پای دیابتی
از اولین نشانه‌های زخم پای دیابتی، ترشح از قسمت آسیب‌دیده می‌باشد به‌طوری‌که باعث ایجاد لکه بر روی جوراب می‌شود. از علائم دیگر زخم پای دیابتی می‌توان به قرمز شدن یا متورم شدن یا استشمام بوی غیرطبیعی پا اشاره کرد. محسوس‌ترین علامت زخم پا، نمایان شدن قانقاریا یا بافت اسکار در اطراف زخم پا است. همان‌طور پیش‌تر خواندید این عارضه به دلیل اختلال در جریان خون بوده و باعث تغییر رنگ در ناحیه اطراف زخم می‌شود. قانقاریا به‌صورت جزئی یا کامل نمایان می‌شود. این عارضه به دلیل عفونت بوده و باعث مرگ بافت‌ها می‌شود. اگر قانقاریا در اطراف زخم ظاهر و گسترده شود باعث تخریب اندام و بافت پوست می‌شود بدین ترتیب بی‌حسی، ترشحات با بوی بد و درد به‌تدریج بروز نمود پیدا می‌کند؛ بنابراین چنانچه هرگونه ترشح، تغییر رنگ پوست (حالت بنفش، آبی و سیاه) و بوی بد را احساس کردید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
روش های درمان زخم پای دیابتی
- درمان زخم دیابتی انگشت پا نیازمند مراقبت به‌صورت دقیق و تخصصی می‌باشد. برای جلوگیری از عوارض جدی و درمان زخم پای دیابتی تا انتهای مطلب با ما همراه باشید. در ادامه به روش های رایج درمان می‌پردازیم.
تمیزی و ضدعفونی: اولین مرحله از درمان زخم دیابتی، تمیز نگه داشتن ناحیه آسیب دیده می‌باشد. ابتدا زخم را با آب و صابون شسته و سپس با مواد ضدعفونی کننده تمیز کنید. این کار باعث جلوگیری از عفونت می‌شود.
استفاده از کرم و ضدعفونی کننده‌های مناسب: به‌منظور جلوگیری از عفونت، از ضدعفونی کننده استفاده می‌شود. برای ضدعفونی کردن زخم شما احتیاج به محلولی مناسب دارید که بهترین گزینه برای ضدعفونی کردن استفاده از اسپری هگزاسپت می‌باشد. کرم‌های ضد باکتری نیز برای زخم پای دیابتی استفاده می‌شود. بهترین پماد برای درمان زخم دیابتی پماد نیکا می‌باشد که در اندازه 30 میل و 60 میل به بازار عرضه شده است.
استفاده از بانداژ: با استفاده از بانداژ میزان فشاری که به زخم وارد می‌شود کاهش میابد. این کار باعث افزایش روند بهبودی می‌شود.
شروع کردن درمان‌های پوستی: درمان‌های مختلفی مانند الیاف آب ژله یا هیدروژل برای مداوای زخم پای دیابتی وجود دارد این درمان‌ها باعث مرطوب نگه داشتن زخم شده و به تسریع فرآیند درمان کمک بسیاری می‌کند.
ترمیم کردن بافت پوست: گاهی بعضی از زخم پای دیابتی‌ها احتیاج به ترمیم بافت دارند. برای ترمیم بافت از روش‌های مختلفی مثل انتقال بافت یا پوست گذاری استفاده می‌شود.
درمان کردن آب زخم: اگر در مرحله‌ای قرار گرفتید با آب زخم مواجه شدید باید درمان ویژه‌ای را شروع کنید. این درمان باعث از بین بردن بافت‌های مرده و درمان عفونت‌ها می‌شود.
کنترل کردن میزان قند خون: بررسی میزان قند خون به‌طور منظم و با دقت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. شما باید قند خون خود را کنترل کنید زیرا کنترل قندخون باعث جلوگیری از ایجاد زخم جدید شده و بهبودی زخم‌ها را تسریع می‌بخشد.
علاوه بر رعایت نکات بالا افراد دیابتی باید همواره با پزشک متخصص خود در ارتباط باشند تا در صورت بروز هرگونه تغییر در زخم یا علائم نگران کننده به پزشک معالج گزارش را اعلام کنند تا روند درمان مؤثر واقع شود.
پیشگیری از زخم پای دیابتی
طبق آمار و مطالعات انجام‌شده درباره زخم پای دیابتی بیش از نیمی از افرادی که به این عارضه دچار شده‌اند درگیر عفونت می‌شوند. حتی گاهی عفونت چنان شدید است که موجب قطع عضو می‌گردد. ازاین رو پیشگیری و مراقبت به‌منظور جلوگیری از این عارضه خطرناک بسیار حائز اهمیت است. مهم‌ترین کار برای در امان ماندن از زخم پای دیابتی کنترل پیوسته قند خون است زیرا با مدیریت کردن میزان قندخون احتمال بروز عوارض دیابت بسیار کاهش میابد. علاوه بر کنترل قندخون به مواردی که در ادامه به آن می‌پردازیم دقت کنید تا گریبان گیر زخم پای دیابتی نشوید.
باید روزانه پاهای خود را بشویید.
ناخن‌های پا را به صورتی کوتاه کنید که به بافت اطراف ناخن‌ها آسیبی وارد نشود.
بعد از هر بار استحمام پاها را کاملاً خشک کرده و برای افزایش طراوت پوست پاها را با مرطوب کننده مناسب مرطوب کنید.
جوراب‌های خود را تمیز نگه داشته و آنها مرتب عوض نمایید. (در ضمن شما میتوانید از جوراب مخصوص افراد دیابتی استفاده نمایید.)
استفاده از کفش طبی و مناسب اهمیت ویژه‌ای دارد. حتی پزشکان توصیه می‌کنند که از کفش‌های مخصوص دیابتی‌ها استفاده کنید.
در انتها
بیماری دیابت پیامد مختلفی دارد، درصورتی‌که به درستی کنترل و مدیریت نشود در طی زمان عوارض‌های ناشی از آن پدیدار می‌شوند. زخم پای دیابتی یکی از عوارض های
این بیماری می‌باشد که بعضی از افراد دیابتی به آن مبتلا می‌شوند. در این مقاله از وبسایت پیام دیابت انواع زخم دیابت، درمان زخم دیابت و پیشگیری از زخم پای دیابت را بررسی کردیم. حال با رعایت مراقبت از سلامت و بهداشت شخصی خود میتوانید از مبتلا شدن به این عارضه در امان بمانید.
